2. Struktura TeX Live

Dwa główne skrypty instalacyjne dla systemów Unix i Mac OS X to install-tl.sh oraz install-pkg.sh. Zostaną one szerzej omówione w rozdziale 3 na str. 16. Tutaj omówimy strukturę i zawartość dystrybucji TeX Live.

2.1. Rozmaitość dystrybucji: live, inst, demo

W 2003 roku limit pojemności formatu CD-ROM zmusił nas do opublikowania TeX Live w trzech następujących dystrybucjach:

live
kompletny, także uruchamialny bezpośrednio z nośnika, system na DVD (zbyt obszerny aby się zmieścił na CD-ROM); płytka zawiera ponadto zrzut zawartości archiwów CTAN, niezależny od TeX Live;
inst(alowany)
kompletny system na CD-ROM-ie, gdzie wszystkie pakiety zostały skompresowane; płytka ta nie nadaje się do bezpośredniego uruchamiania programów, a jedynie instalacji na twardym dysku;
demo
dystrybucja na CD-ROM-ie, pozwalająca zarówno na uruchamianie bezpośrednio z nośnika, jak i zainstalowanie na dysku; wersja ta jest nieco uboższa od wersji pełnej: brak tu bardzo obszernego zestawu CJK (wsparcie dla języków: chińskiego, japońskiego i koreańskiego) oraz równie obszernych pakietów rzadziej używanych fontów (cm-super i cbtype1), znajdziemy tu jedynie programy dla systemów Linux, MacOSX i Windows.

Poszczególne dystrybucje są rozpoznawalne po nazwie pliku 00typ.TL, który znajdziemy w głównym katalogu płytki.

2.2. Główne katalogi

Poniżej wymieniono ważniejsze podkatalogi głównego katalogu CD-ROM/DVD.

Books
pliki przykładów z różnych książek poświęconych systemowi TeX.
FAQ
najczęściej zadawane pytania, w wersji angielskiej, francuskiej i niemieckiej;
MacOSX
programy pomocnicze dla użytkowników MacOSX (patrz część  4 na str. 32);
bin
wykonywalne programy TeX-owe, rozdzielone w katalogach według platform systemowych;
info
dokumentacja w formacie GNU „info” dla systemu TeX;
man
dokumentacja w formacie uniksowych stron „man” dla systemu TeX;
source
źródła wszystkich programów, włącznie z głównymi dystrybucjami Web2C TeX-a i metafont-a; są one umieszczone w skompresowanym programem bzip2 archiwum tar;
support
różne programy związane z TeX-em, które nie są domyślnie instalowane, takie jak MusixTeX i inne programy pomocnicze. Dla użytkowników systemów Windows dołączono ponadto szereg programów (edytory, „shelle TeX-owe”), których zwykle brak w typowej instalacji Windows (programy te mogą być przydatne szczególnie dla początkujących).
texmf
główne drzewo katalogów z makrami, fontami i dokumentacją;
usergrps
materiały dotyczące grup użytkowników systemu TeX (TeX User Groups).
xemtex
zaawansowany edytor XEmacs i inne programy pomocnicze dla Windows (patrz część 5.3 na str. 40). W systemach Unix programy te są zazwyczaj dostępne bądź łatwe do samodzielnego skompilowania.

2.3. Rozszerzenia TeX-a

TeX Live zawiera trzy rozszerzenia standardowego TeX-a:

e-TeX
wersja programu TeX, która zawiera dodatkowo niewielki, lecz silny zestaw nowych poleceń wbudowanych (dotyczących głównie rozwijania makr, leksemów znakowych, interpretacji znaczników itp.) oraz rozszerzenie TeX--XE T dla składu od prawej do lewej. W trybie domyślnym e-TeX jest w 100% zgodny ze standardowym programem TeX. Więcej szczegółów znaleźć można na CD-ROM-ie, w texmf/doc/etex/base/etex_man.pdf. Obecnie e-TeX jest domyślnie stosowaną „maszyną TeX-ową” dla formatu LaTeX, zaś pdfe-TeX dla formatu pdfLaTeX.
pdfTeX
program, który wynik składu może zapisywać zarówno w formacie Acrobat PDF, jak i DVI. Podręcznik użytkownika znajduje się w pliku texmf/doc/pdftex/pdftex-l.pdf. Plik texmf/ doc/pdftex/base/example.tex pokazuje przykład wykorzystania. LaTeX-owy pakiet hyperref posiada opcję „pdftex”, która uaktywnia dostęp do wszystkich cech programu.
Ω (Omega)
program, który pracuje wewnętrznie ze znakami kodowanymi 16-bitowo (Unicode); pozwala pracować jednocześnie z większością tekstów spotykanych na świecie. Wspomaga także dynamicznie ładowane tzw. „procesy tłumaczenia Ω” (OTP), co pozwala użytkownikowi definiować złożone transformacje wykonywane na dowolnych strumieniach wejściowych. Więcej szczegółów znaleźć można na CD-ROM-ie: texmf/doc/omega/base/doc-1.8.tex (dokumentacja niezbyt aktualna).

2.4. Inne ważniejsze programy TeX Live

Poniżej zestawiono inne najczęściej używane programy dostępne w dystrybucji TeX Live:

bibtex
tworzenie spisów bibliograficznych;
makeindex
tworzenie posortowanych skorowidzów;
dvips
konwersja DVI do PostScript;
xdvi
przeglądarka plików DVI dla X Window;
dvilj
sterownik dla drukarek HP LaserJet;
dv2dt, dt2dv
konwerter DVI do/z tekstu ASCII;
dviconcat, dviselect
programy do manipulacji stronami w plikach DVI;
dvipdfm
konwersja DVI do PDF, alternatywna metoda w stosunku do wspomnianego wyżej programu pdfTeX (pakiety ps4pdf pdftricks dostarczają kolejnych możliwości);
psselect, psnup, ...
narzędzia manipulacja na plikach PostScript-owych;
lacheck
kontrola syntaktyki plików LaTeX-owych;
texexec
program uruchomieniowy dla ConTeXt;
tex4ht
konwerter TeX do HTML.

2.5. Pakiety i ich zestawy

Zawartość drzewa texmf na TeX Live została do celów instalacji zorganizowana w szereg „zestawów” (collections), z których każdy posiada zbiór „pakietów” (packages; jest ich ponad 800). Normalna instalacja pozwala użytkownikowi skopiować z CD-ROM-u (DVD) na twardy dysk jeden lub więcej zestawów, jest też jednak możliwe zainstalowanie tylko jednego pakietu.

Zestawy pozwalają lepiej dobrać instalowane składniki, a także określić, jakie języki będą obsługiwane po instalacji. Najważniejszy zestaw, wymagany dla większości zastosowań, to „tex-basic”. Zestawy „tex-latex” i „tex-pdftex” są rekomendowane dla większości użytkowników. Pozostałe zestawy są opcjonalne. Dostępne zestawy (zdefiniowane w plikach XML umieszczonych w katalogu texmf/tpm/collection) i krótki opis ich zawartości:

tex-basic
podstawowe programy, pakiety makr i fontów systemu TeX; pliki konfiguracyjne dla podstawowych sterowników;
tex-bibtexextra
dodatkowa, obszerna biblioteka stylów BibTeXowych i bazy danych bibliograficznych (podstawowe style znajdują się w zestawie „basic”);
tex-chemistry
pakiety makr do składu formuł chemicznych;
tex-context
pakiet makr do „dialektu” TeX-a, ConTeXt, autorstwa Hansa Hagena;
tex-documentation
dodatkowe, użyteczne dokumentacje;
tex-etex
pomocnicze pliki dla programu e-TeX;
tex-extrabin
różne programy pomocnicze; zestaw zawiera m.in. programy i makra dla systemu texinfo, programy do manipulacji na plikach DVI itp.;
tex-fontbin
programy konwersji plików fontowych i do testowania oraz instalacji fontów (zestaw do tworzenia fontów wirtualnych, manipulacji z plikami .gf i .pk, programy mft, fontinst itp.);
tex-fontsrecommended
obszerna biblioteka częściej używanych fontów w postaci źródłowej .mf bądź obwiedniowych oraz pliki definicyjne i stylów LaTeX-a dla tych fontów;
tex-fontsextra
biblioteka różnych fontów rzadziej używanych;
tex-formatsextra
pliki pomocnicze do generowania dodatkowych „formatów” (tj. obszerne zestawy makr służące do wstępnego przetworzenia i utworzenia pliku .fmt);
tex-games
pakiety do prezentacji zapisu różnych gier (szachy, brydż itp.);
tex-genericextra
obszerna biblioteka makr, trudnych do sklasyfikowania, działających z różnymi formatami (Plain, LaTeX itp.);
tex-htmlxml
pakiety konwersji LaTeXa do XML/HTML oraz do składu dokumentów XML/SGML;
tex-langafrican
wsparcie dla niektórych języków afrykańskich;
tex-langarmenian
armeński;
tex-langcjk
pakiety CJK (obsługa chińskiego, japońskiego i koreańskiego);
tex-langcroatian
chorwacki;
tex-langcyrillic
fonty i makra do składu cyrylicą;
tex-langczechslovak
fonty i pakiety makr dla czeskiego i słowackiego;
tex-langdanish
duński;
tex-langdutch
holenderski;
tex-langfinnish
fiński;
tex-langfrench
francuski;
tex-langgerman
niemiecki;
tex-langgreek
grecki;
tex-langhungarian
węgierski;
tex-langindic
wsparcie dla języków indyjskich;
tex-langitalian
włoski;
tex-langlatin
łacina;
tex-langmanju
język Manju;
tex-langmongolian
mongolski;
tex-langnorwegian
norweski;
tex-langother
wzorce przenoszenia wyrazów dla innych języków;
tex-langpolish
polskie pakiety: makra do tworzenia formatu MeX, pakiety platex, mwcls, fonty, makra dodatkowe, przydatne dla polskich użytkowników, dokumentacje w języku polskim;
tex-langportuguese
portugalski;
tex-langspanish
hiszpański;
tex-langswedish
szwedzki;
tex-langtibetan
fonty i wsparcie do składu tybetańskiego;
tex-langukenglish
angielski (brytyjski);
tex-langvietnamese
wietnamski;
tex-latex
podstawowe pakiety LaTeXa;
tex-latexrecommended
rekomendowany, często używany zestaw pakietów dodatkowych;
tex-latex3
pakiety-„zwiastuny” LaTeX3, działające z LaTeX2e;
tex-latexextra
bogaty wybór dodatkowych pakietów dla LaTeX-a;
tex-mathextra
dodatkowe pakiety do składu zaawansowanej matematyki;
tex-metapost
MetaPost i pakiety do tworzenia rysunków z użyciem MetaFonta;
tex-music
makra do sładu nutowego;
tex-omega
rozszerzenie TeXa, Omega, działające ze znakami kodowanymi 16-bitowo, autorstwa Johna Plaice’a i Yannisa Haralambousa;
tex-pdftex
pomocnicze pliki dla pdfTeXa, wersji programu TeX tworzącej pliki w formacie PDF;
tex-pictures
pakiety do tworzenia diagramów i innych obiektów graficznych;
tex-plainextra
dodatkowe biblioteki makr dla Plain;
tex-psutils
narzędzia do manipulacji z plikami PostScript-owymi;
tex-publishers
pakiety makr pochodzące od różnych wydawnictw;
tex-t1utils
narzędzia do fontów w formacie Type 1;
tex-texbooks
przykłady i inne materiały D.E. Knutha;
tex-ttfutils
narzędzia do konwersji fontów True Type;
tex-xemacs
dodatkowe programy wspomagające dla Windows (zaawansowany edytor XEmacs – zintegrowane środowisko do pracy z TeXem, Perl, programy konwersji grafiki, itp.);

Katalog texmf/tpm/package (wykorzystywany podczas instalacji) zawiera spis wszystkich plików w każdym pakiecie.